Gesturalisme

Bij het gesturalisme, een stroming binnen de Barok, ligt de nadruk op de weergave van gezichtsutdrukkingen en gebaren. Deze werden zodanig opgezet dat het overbrengen van een boodschap -zeer belangrijk binnen de Barok - gemakkelijker werd.

Het ging hier bij het gesturalisme niet alleen om losse personenen die afgebeeld werden maar ook om complete groepen. Deze maakten verschillende gebaren die met elkaar een boodschap voor de kijker inhielden.

Het gaat dan natuurlijk vooral om personen en gebaren die niet direct in het beeld thuishoren. Een boer die het land staat te spitten maakt geen gebaar om een boodschap over te brengen. Dezelfde boer die zijn handen ten hemel richt doet dat wel.

Ook werden bij het gesturalisme veel gebaren gebruikt om een bepaalde status uit te drukken. Het tonen van de eigen status en belangrijkheid was tenslotte ook heel belangrijk binnen de Barok. De persoon wordt bijvoorbeeld afgebeeld met boeken en wetenschappelijke instrumenten om zijn kennis en geleerdheid aan te duiden. Andere voorbeelden waren groepen wijzende artsen rond een lichaam wat de vorderingen van de medische wetenschap duidelijk moest maken. Zeer bekend in deze stroming zijn de "anatomische lessen" van Rembrandt van Rijn

Kenmerkend aan het gesturalisme is ook dat de schilderijen vaak grote groepen personen afbeelden om een extra indringend en dramatisch element aan het geheel toe te voegen. Zo kunnen de omstanders in een scene laten zien of ze deze goedkeuren of afkeuren. Op deze wijze bracht men bij het gesturalisme ook een soort politiek in de kunst van de Barok.