Aquarelleren hoe te beginnen?

Aquarelverf is een lastig materiaal om mee te werken. Voor een beginnend kunstenaar kan het echter ook veel bevrediging brengen. Dit komt omdat de verschillende technieken die je leert naarmate je jouw vaardigheden ontwikkelt, je van pas komen als je later met acryl en olieverf gaat werken. Aquarelverf is een temperamentvol materiaal en door te leren hoe je ermee moet omgaan en leert de verf op een goede manier van je penseel op het papier te laten vloeien, biedt je een grote voorsprong bij je latere ontwikkeling alks kunstenaar. Hoe begin je je ontdekkingsreis in de wereld van de aquarel?

Om te beginnen moet je over het juiste materiaal beschikken. Kies goede verf uit, want daarmee kun je mooier werk maken omdat ze goed ‘samenwerken’ met het papier en het penseel. Schaf een goede set kleuren aan – de meeste sets in een standaardsamenstelling bevatten rood, blauw, wit, zwart, geel, paars, oker, omber en sienna. Deze kleuren bieden je een breed scala om mee te werken bij je eerste stappen in de kunst. Vervolgens heb een set van drie penselen nodig: een ronde penseel van een gemiddelde dikte, een dunne ronde en een platte penseel.

Dit zijn je basispenselen voor het schilderen. Tenslotte moet je ook het goede papier aanschaffen. Er is speciaal aquarelpapier dat beter geschikt is dan gewoon tekenpapier. Aquarelpapier is dikker en sterker wanneer je er met waterverdunde verf op werkt. Gewoon tekenpapier gaat bobbelen door het opgebrachte water, waardoor de verf zich in zijn gedrag niet laat controleren en hoopt zich op in de kuiltjes. Goed aquarelpapier kan het water goed weerstaan en blijft, als je het rondom opspant, mooi vlak.

Als de juiste materialen er eenmaal zijn, moet je wat basistechnieken van het aquarelleren kennen. De meest elementaire techniek is het aanbrengen van een wassing. Bij een wassing kun je lagen verf aanbrengen die de indruk van diepte en detail geven. De basiswassing werkt als volgt:

Leg het papier vlak neer. Geef de buitenste lijnen van je schilderij – een rechthoek of vierkant – aan om de grenzen te bepalen.

Neem je platte penseel en doop deze goed in de (verdunde) verf en trek een streep van links naar rechts. Houd de buitenste grenzen aan.

Doop je penseel opnieuw in trek een volgende streep onder de bovenste en laat deze de iets overlappen.

Herhaal deze actie totdat je bij de onderlijn bent aangekomen.

Van harte, je hebt je eerste, egale wassing gemaakt!

Met een wassing begint het allemaal. De meeste aquareltechnieken zijn op het aanbrengen van een wassing gebaseerd. De eerste wassing die je maakte, was op een vlak liggend vel papier. Kun je je voorstellen hoe dit werkt als je het papier verticaal op een ezel zet? Het effect zou anders zijn, omdat het water naar beneden gaat druipen. Een vlakke, egale wassing is simpel. Een andere mogelijkheid is een wassing met een geleidelijk kleurverloop. Dit houdt in dat de kleurintensiteit bij elke volgende streek afneemt. Dat doe je zo:

Zet je buitengrenzen weer op zodat ze een vierkant of rechthoek vormen.

Neem je platte penseel en doop deze goed in de verf. Trek een streep van links naar rechts, binnen de buitenlijnen.

Doop je penseel weer in, maar neem minder kleur op door iets meer water toe te voegen.

Maak je volgende streep onder de voorgaande maar laten ze elkaar iets overlappen. Je zult onmiddellijk het verschil waarnemen.

Vervolg deze werkwijze totdat je bij de onderste lijn bent aangekomen, waarbij je telkens minder verf en meer water gebruikt.

Bekijk het resultaat. Een geleidelijk verlopende wassing waarbij de kleurtoon steeds lichter wordt.

Deze twee technieken zijn het eerste begin. Er is een heel scala aan technieken mogelijk, waarbij je je steeds verder ontwikkeld als aquarellist.